Ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından doktorlara temin edilebilen antibiyotikler birçok enfeksiyon hastalığının tedavisinde oldukça etkilidir. Ancak bu tür ilaçların bilinçsiz veya gereksiz kullanımı özellikle çocuklarda bağışıklık sisteminin mikroorganizmalara karşı direncini zayıflatabilmektedir. Bağışıklık sistemi üzerindeki olumsuz etkiler hastalıkların iyileşme sürecini yavaşlatır ve tedaviyi zorlaştırır. Bu nedenle antibiyotiklerin yalnızca doktorunuzun tavsiyesi üzerine ve belirtilen dozda kullanılması çok önemlidir.
Antibiyotik nedir ve hangi durumlarda kullanılır?
Antibiyotikler bakteriyel enfeksiyonlarla mücadelede kullanılan en etkili ilaç gruplarından biridir. Antibiyotik içeren ilaçlar vücuttaki bakterileri tamamen yok eder veya çoğalmalarını engeller. Antibiyotiklerin temel işlevi bakterilerin hayatta kalmak için ihtiyaç duydukları proteinleri üretmesini önlemektir. Bu sayede bakterilerin çoğalması durur ve bağışıklık sistemi enfeksiyonla daha kolay baş edebilir.
Antibiyotikler, streptokok boğaz ağrısı, idrar yolu enfeksiyonları ve zatürre gibi bakteriyel hastalıkların tedavisinde yaygın olarak reçete edilmektedir. Ancak bilinmesi gereken önemli nokta antibiyotiklerin yalnızca bakteriler üzerinde etkili olduğudur. Bu nedenle virüslerin neden olduğu grip, soğuk algınlığı gibi hastalıklarda işe yaramazlar. Bu nedenle antibiyotik kullanmadan önce mutlaka doktora danışmalısınız.
Antibiyotiklerin etki gösterdiği yer genellikle bakterilerin hücre duvarı, DNA ve protein sentez sistemidir. Bunlar bakterilerin hayati yapıları olarak sıralanabilir. Bu şekilde bakteriler doğrudan ölür veya çoğalamaz hale gelir. Sonuç olarak enfeksiyon kontrol altına alınır ve vücudun iyileşme süreci hızlandırılır.
Antibiyotik içeren ilaçların en sık reçete edildiği hastalıklar şunlardır:
- Bakteriyel boğaz enfeksiyonları
- idrar yolu enfeksiyonları
- cinsel yolla bulaşan bakteriyel hastalıklar
- Zatürre (bakteriyel zatürre)
- Boğmaca (boğmaca)
- Menenjit
- Lyme hastalığı
- bakteriyel sepsis
- Deri ve yumuşak doku enfeksiyonları
- Diş ve diş eti köklerinin enfeksiyonları
- Göz enfeksiyonları (konjonktivit)
- Kalbin iç zarının iltihabı (endokardit)
Antibiyotiklerin işe yaramadığı virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar aşağıdakileri içerir.
- Alınmış
- Soğuk
- Bronşit
- Viral meme enfeksiyonu
- bazı kulak enfeksiyonları
- mide gribi
- Koronavirüs
İlk listede yer alan hastalıkların tamamı bakteriyel kökenlidir. Bu hastalıklara yakalanan kişilere antibiyotik tedavisi doğru şekilde uygulanmazsa ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Tıp uzmanları enfeksiyonun türüne ve hastanın genel sağlık durumuna göre uygun antibiyotiği belirleyecektir.
Öte yandan antibiyotiklerin yanlış veya gereksiz kullanımı, antibiyotik direnci olarak bilinen ciddi bir küresel sağlık sorununa neden olabiliyor. Bu direncin oluşması ileride tedavi edilebilir birçok hastalığın başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olabilir. Neden Antibiyotik içeren ilaçlar sadece doktorunuzun tavsiyesi üzerine ve belirtilen dozda kullanılmalıdır.