SGK giriş tarihine bağlı olarak değişen sosyal güvenlik sistemi, 94, 08 ve 2018 yıllarında işe başlayanlar için alternatif emeklilik modelleri oluşturuyor. 3600, 4.500 ve 5.400 prim günü üzerinden şekillenen modellerle, belirli koşulları sağlayan sigortalılar erken yaşta emeklilik hakkı kazanabilecek. Yaş, gün sayısı ve çalışma süresi gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenen bu yeni sistem, milyonlarca sigortalı için farklı emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları yeniden şekilleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak şartları yeniden düzenleniyor. 94, 08 ve 18 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim temelinde erken emeklilik imkânı sunuluyor. Emeklilik yaşı ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu modeller, daha kısa sürede emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine bağlı olarak değişiyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde çalışmaya başlayanlar için çeşitli gün sayısıyla erken emeklilik yolları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu formüller, primi eksik olan ya da çalışma süresi sınırlı kalan çalışanlara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan vatandaşlar, 15 yıl çalışma ve 3.600 gün prim şartlarını tamamladığında kısmi emeklilik hakkı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 50, erkeklerde ise 55 olarak uygulanıyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu formül avantajlı bir seçenek sağlıyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 prim günü modeli
1999 sonrası sigorta girişi yapılan çalışanlar için kısmi emeklilik şartları biraz daha zor. Bu kişiler, 4.500 gün prim ve 25 yıl çalışma ile emekli olabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkeklerde 60 emekli olabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan çalışanlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 günlük model
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek kısmi emeklilik koşulları geçerli. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi gerekli. Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olma hakkı elde ediyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az %40 sağlık raporu bulunan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Prim gün sayısı ve çalışma yılı, engellilik oranına göre değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3.700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden çalışanlar, resmî rapor ile 1.800 gün prim üzerinden emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda emekli aylığı kesiliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan anneler için özel bir erken emeklilik desteği uygulanıyor. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaş hesabından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emeklilik fırsatı elde ediyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik planınızı, ilk SGK girişinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engel durumunuz varsa, malulen emeklilik gibi ek avantajları inceleyin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik sürenizi kısaltabilirsiniz.